Stalking

Jeśli kiedykolwiek czułeś się prześladowany, ciągle nękany przez kogoś, kto nie chce dać Ci spokoju, to wiedz, że nie jesteś bezbronnym w tej sytuacji. W Polsce stalking, czyli uporczywe nękanie, jest przestępstwem i masz prawo się bronić. Ale co dokładnie oznacza stalking i jak się chronić przed osobą, która Cię nęka? Sprawdź, jakie masz prawa i co grozi sprawcy.

Czym jest stalking ?
Stalking to nie tylko telefon, który dostajesz co chwilę, czy wiadomości, których nie chcesz otrzymywać. To uporczywe i systematyczne nękanie, które narusza Twoją prywatność i wywołuje poczucie zagrożenia. Może przybrać różne formy:

• Nękanie: niechciane telefony, wiadomości, komentarze, które nie ustają mimo wyraźnego wyrażenia chęci zakończenia kontaktu.
• Śledzenie: ktoś bez Twojej zgody stara się dowiedzieć, gdzie jesteś, co robisz, co planujesz. To może obejmować zarówno śledzenie fizyczne, jak i cyfrowe, np.
  poprzez lokalizatory GPS lub monitorowanie aktywności w mediach społecznościowych.
• Groźby: zastraszanie Cię, kierowanie do Ciebie gróźb, wywoływanie niepokoju. Groźby mogą być werbalne, pisemne lub symboliczne, a ich celem jest wzbudzenie strachu u ofiary.
  Podszywanie się pod Ciebie: np. na portalach społecznościowych czy w innych miejscach, by wywołać zamieszanie lub ośmieszyć. Sprawca może tworzyć fałszywe profile, publikować kompromitujące materiały lub rozsyłać nieprawdziwe informacje.
• Cyberstalking: Nękanie za pośrednictwem internetu, w tym mediów społecznościowych, e-maili i komunikatorów internetowych. Może obejmować rozsyłanie niechcianych wiadomości, publikowanie kompromitujących materiałów lub kradzież tożsamości online.

Twoje prawa jako ofiara stalkingu
Kiedy czujesz, że jesteś ofiarą stalkingu, wiesz, że to nie jest sytuacja, którą możesz zignorować. Masz prawo domagać się ochrony i zgłosić sprawę na policję. Nawet jeśli nie zostałeś fizycznie skrzywdzony, stalking jest poważnym naruszeniem Twoich praw.

Zgodnie z art. 190a Kodeksu karnego, stalking to przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat, mianowicie:
§ 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby dla niej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Oznacza to, że jeśli ktoś bez Twojej zgody Cię śledzi, wysyła Ci obraźliwe wiadomości, a Ty czujesz się zagrożony, masz prawo podjąć kroki prawne.

Dodatkowo, ofiary stalkingu mogą korzystać z innych przepisów prawa, np.: Przepisy o ochronie dóbr osobistych (art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego): Te przepisy chronią takie dobra osobiste, jak zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Stalking często narusza te dobra, np. poprzez publikowanie kompromitujących zdjęć czy informacji, naruszanie prywatności korespondencji lub nękanie w miejscu zamieszkania.

• Przepisy o ochronie danych osobowych: Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych (RODO) chroni dane osobowe osób fizycznych. Stalking często wiąże się z nieuprawnionym przetwarzaniem danych osobowych ofiary, np. poprzez zbieranie informacji o jej miejscu pobytu, aktywności online czy kontaktach. RODO daje ofiarom stalkingu prawo do żądania usunięcia lub ograniczenia przetwarzania ich danych.
• Przepisy dotyczące przestępstw komputerowych: W przypadku stalkingu w Internecie, zastosowanie mają również przepisy dotyczące przestępstw komputerowych, takie jak niszczenie danych (art. 268 Kodeksu karnego) czy rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby bez jej zgody (art. 191a Kodeksu karnego).

Ściganie przestępstwa stalkingu następuje na wniosek pokrzywdzonego!

Jak zgłosić stalking na policję?
Jeśli czujesz, że nie masz już kontroli nad sytuacją, nie wahaj się zgłosić sprawy. Jak to zrobić? Oto kilka kroków:
• Zbieraj dowody: wszelkie wiadomości, świadków, nagrania, zdjęcia, zapisane rozmowy – to wszystko będzie ważnym dowodem w Twojej sprawie. Każda interakcja, która może wskazywać na stalking, powinna zostać zachowana. Zaleca się prowadzenie dziennika zdarzeń, w którym należy zapisywać daty, godziny i opisy wszystkich incydentów związanych ze stalkingiem.
• Zgłoś to na policji: możesz zrobić to osobiście lub listownie. Policja ma obowiązek przyjąć Twoje zgłoszenie i rozpocząć postępowanie.
• Złóż wniosek o zakaz zbliżania się: jeśli masz powody, by się obawiać, sąd może wydać postanowienie, które zabroni sprawcy kontaktu z Tobą. Możesz również domagać się innych środków ochrony.

Co grozi sprawcy stalkingu?
Jeśli sprawca stalkingu zostanie uznany za winnego, grożą mu poważne konsekwencje. Zgodnie z Kodeksem karnym, może to być:
• Kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat .
• Zakaz zbliżania się – sprawca będzie zmuszony trzymać się z dala od ofiary, a każde złamanie tego zakazu będzie skutkować kolejnymi konsekwencjami.
• Sąd może również orzec wobec sprawcy inne środki karne, np.:
-obowiązek naprawienia szkody,

-zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

Przestrogi przed obcymi w sieci
Internet i media społecznościowe to doskonałe narzędzie do utrzymywania kontaktów, ale niestety również doskonałe miejsce dla stalkerów. Warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach bezpieczeństwa, aby uniknąć niechcianych sytuacji:
• Nie udostępniaj zbyt wielu informacji osobistych – pamiętaj, że nie każdy w Internecie jest tym, kim się podaje. Przed zaakceptowaniem zaproszeń do znajomych w sieci, sprawdź profil osoby, z którą masz do czynienia.
• Bądź ostrożny z nieznajomymi – nigdy nie spotykaj się sam na żywo z kimś, kogo poznałeś w sieci, bez wcześniejszego upewnienia się o intencjach tej osoby.
• Zgłaszaj podejrzane zachowania – na każdym portalu społecznościowym masz możliwość zgłoszenia nieodpowiednich działań, takich jak stalking czy nękanie.

Współczesne technologie niosą ze sobą wiele korzyści, ale i ryzyk. Dlatego tak ważne jest, aby zachować ostrożność i przestrzegać zasad bezpieczeństwa w sieci.

Podsumowanie
Stalking to poważne przestępstwo, a Ty jako ofiara masz pełne prawo do ochrony. Nie bagatelizuj tej sytuacji – nie jesteś sam! Zgłoś to na policję, zbieraj dowody i pamiętaj, że świadkowie również mogą odegrać kluczową rolę w rozwiązaniu sprawy. Prawo daje Ci narzędzia do ochrony, a sprawcy grożą poważne konsekwencje. Jeśli czujesz się zagrożony, nie czekaj – zareaguj i skorzystaj z dostępnej pomocy!