Sygnaliści- stop naruszeniom w pracy

Od 25 września 2024 roku w naszym kraju weszła w życie długo oczekiwana kontrowersyjna ustawa o ochronie sygnalistów (ang. whistleblowers), wdrażając tym samym dyrektywę 2019/1937 Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Zgodnie z ustawą sygnalistą nazywamy osobę fizyczną, która zgłasza lub ujawnia informacje dotyczące nieprawidłowości w zakresie naruszenia prawa w miejscu pracy.

Ustawa zobowiązuje firmy i instytucje do wprowadzenia specjalnych procedur zgłaszania naruszeń. Organizacje zatrudniające, co najmniej 50 pracowników są zobowiązane do wprowadzenia wewnętrznych procedur umożliwiających bezpieczne zgłaszanie nadużyć. Rozwiązania wprowadzone przez ustawę mają chronić osoby zgłaszające łamanie prawa oraz zabezpieczyć je przed działaniami odwetowymi ze strony pracodawców. Zgłoszenia lub ujawnienia publiczne mogą odnosić się m.in. do korupcji, mobbingu, prania pieniędzy, finansowania terroryzmu, niebezpiecznych produktów, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska, bezpieczeństwa żywności, zdrowia publicznego, praw konsumentów, ochrony prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych, a także interesów finansowych Skarbu Państwa, samorządów i Unii Europejskiej, jak również konstytucyjnych wolności i praw.

Sygnaliści mogą również zgłaszać naruszenia bezpośrednio do odpowiednich organów i służb państwowych, przykładowo Państwowa Inspekcja Pracy, Rzecznik Praw Obywatelskich.
W dzisiejszym świecie, gdzie transparentność i uczciwość są fundamentami zdrowego społeczeństwa wprowadzona ustawa powinna osłaniać osoby zgłaszające, dać wsparcie prawne, zapewnić anonimowość, co oznacza, że ich tożsamość nie może być ujawniana bez ich zgody chyba, że jest to wymagane prawem.

Nowa ustawa to krok w stronę ochrony interesów publicznych i praworządności. Sygnaliści, dzięki gwarancjom prawnym, mogą działać na rzecz wspólnego dobra bez obawy o represje. Warto znać swoje prawa i wiedzieć, jak postępować w sytuacji, gdy jesteśmy świadkami nieprawidłowości.
Pamiętaj, że każda zmiana zaczyna się od odwagi jednej osoby. Czy Ty będziesz tą osobą?

Autor: Andrzej Banaszkiewicz 

Redakcja: Karina Purgal